“กานพลู” เป็นพืชสมุนไพรกลุ่มเครื่องเทศที่มีการบันทึกการใช้ประโยชน์มายาวนานตั้งแต่ยุคอียิปต์โบราณ เรานิยมนำมาใช้ประโยชน์ได้หลายส่วน ไม่ว่าจะเป็นดอกตูม ผล ต้น เปลือก ใบ รวมไปถึงน้ำมันหอมระเหย เพราะดีต่อร่างกายอย่างมาก

ประโยชน์ของกานพลู
– กานพลูมีสารประกอบอย่างฟีโนลิกในปริมาณมาก ซึ่งมีสรรพคุณช่วยเรื่องการต่อต้านอนุมูลอิสระในร่างกาย
– ใบกานพลูมีส่วนช่วยเผาผลาญแคลอรี ช่วยลดความอยากน้ำตาล และช่วยลดและควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด
– กานพลูแก้ปวดฟัน ด้วยการใช้น้ำมันที่กลั่นมาจากดอกตูมของดอกกานพลูประมาณ 5 หยด แล้วใช้สำลีพันปลายไม้จุ่มน้ำมันนำมาอุดในรูที่ปวดฟันจะช่วยบรรเทาอาการปวดฟันได้ หรือจะนำดอกมาเคี้ยวแล้วอมไว้ตรงบริเวณที่มีอาการปวดฟันก็ได้ หรือจะนำดอกกานพลูมาตำให้แหลก ผสมกับเหล้าขาวเล็กน้อยพอให้แฉะ แล้วนำมาอุดฟันบริเวณที่ปวด (น้ำมันสกัด) หรือจะใช้ดอกตูมที่แห้งแล้วนำมาแช่เหล้าเอาสำลีชุบอุดรูฟันก็ได้เช่นกัน
– ช่วยรักษาโรครำมะนาด (โรคปริทันต์) หรือโรคที่มีการอักเสบของอวัยวะรอบๆ ฟันนั่นเอง ด้วยการนำดอกมาเคี้ยวแล้วอมไว้ตรงบริเวณที่มีอาการของโรค
– ช่วยระงับกลิ่นปาก ดับกลิ่นเหล้าได้เป็นอย่างดี ด้วยการใช้ดอกตูมของกานพลูประมาณ 3 ดอก อมไว้ในปากจะช่วยลดกลิ่นปากลงไปได้บ้าง และยังเป็นส่วนผสมในน้ำยาบ้วนปากหลายชนิด (ดอกตูม)
– ช่วยบรรเทาอาการคลื่นไส้อาเจียน หน้ามืดตาลาย
– ช่วยแก้อาการสะอึก แก้ซางต่างๆ
– ดอกตูมของกานพลูใช้รับประทานเพื่อขับลม แก้อาการท้องอืด ท้องเฟ้อ
– ช่วยบรรเทาอาการปวดท้อง ช่วยลดการบีบตัวของลำไส้
– กานพลูมีสรรพคุณช่วยลดอาการจุกเสียดแน่นท้อง ที่เกิดจากการย่อยอาหารไม่สมบูรณ์
– ดอกกานพลูมีรสเผ็ด ช่วยบรรเทาอาการไอ กระจายเสมหะ แก้เสมหะเหนียว
– แก้อาการเหน็บชา
– น้ำมันหอมระเหยจากกานพลูมีส่วนช่วยฆ่าเชื้อจากบาดแผล แมลงสัตว์กัดต่อยได้
– น้ำมันหอมระเหยของกานพลู ช่วยทำให้ประสาทสงบ ผ่อนคลาย

ข้อควรระวังในการใช้กานพลู
กานพลู มีประโยชน์มากก็จริง แต่ควรศึกษาปริมาณการใช้งานและวิธีการนำมาใช้อย่างเคร่งครัด เพื่อให้ปลอดภัย โดยข้อควรระวังที่สำคัญ มีดังนี้คือ
– ไม่ควรใช้น้ำมันกานพลูอย่างต่อเนื่อง เพราะสารยูจีนอล อาจทำให้เกิดการระคายเคืองต่อผิวหนังได้ หากใช้ในปริมาณที่สูง และใช้ติดต่อกัน
– กานพลู หากใช้หรือทานในปริมาณมาก จะทำให้เลือดแข็งตัวช้าลง ต้องระวังการใช้ร่วมกับยาที่มีฤทธิ์ต้านการแข็งตัวของเลือด เช่น warfarin, aspirin, heparin เป็นต้น รวมถึงยาต้านการอักเสบชนิดไม่ใช่สเตียรอยด์ (NSAIDs; เช่น ibuprofen), และสมุนไพรหรือยาที่ทำให้เกล็ดเลือดต่ำ และยาลดน้ำตาลในเลือด (insulin, metformin)
– การใช้น้ำมันกานพลูเพื่อรักษาอาการปวดฟันหรือใช้เพื่อระงับกลิ่นปากโดยตรง หากใช้ติดต่อกันบ่อยครั้ง อาจทำให้ระคายเคืองต่อเหงือก และเยื่อบุในช่องปากได้