วันที่ 19 ต.ค. 65 นายอนุทิน ชาญวีรกูล รองนายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข (สธ.) กล่าวภายหลังการประชุมคณะกรรมการโรคติดต่อแห่งชาติ ครั้งที่ 8/2565 ว่าประชุมเห็นชอบร่างกฎหมาย 5 ฉบับ คือ

1.ร่างแผนปฏิบัติการเฝ้าระวัง ป้องกัน และควบคุมโรคติดต่อหรือโรคระบาด พ.ศ. 2566-2570 ตาม พ.ร.บ.โรคติดต่อ พ.ศ. 2558 เพื่อให้ประเทศไทยมีระบบเฝ้าระวัง ป้องกัน และควบคุมโรคติดต่อที่มีประสิทธิภาพ เป็นกรอบแนวทางการจัดทำแผนฯ ในเขตพื้นที่จังหวัด/กทม. มี 5 ยุทธศาสตร์สำคัญ ซึ่งจะเสนอ ครม.เห็นชอบต่อไป
2.ร่างระเบียบคณะกรรมการโรคติดต่อแห่งชาติ เรื่อง ยกเลิกระเบียบคณะกรรมการโรคติดต่อแห่งชาติว่าด้วยหลักเกณฑ์การเปรียบเทียบความผิด กรณีฝ่าฝืนหรือไม่ปฏิบัติตามมาตรา 34 (6)
3.ร่างกฎกระทรวงการจ่ายค่าทดแทนเพื่อชดเชยความเสียหายจากการเฝ้าระวัง การป้องกัน และการควบคุมโรคติดต่อ พ.ศ. … 4.ร่างระเบียบกระทรวงสาธารณสุข ว่าด้วยการเบิกจ่ายค่าชดเชยให้แก่เจ้าหน้าที่ซึ่งปฏิบัติงาน ด้านการเฝ้าระวัง การสอบสวนโรค การป้องกัน หรือการควบคุมโรคติดต่อหรือโรคระบาด พ.ศ. … และ 5.ร่างระเบียบกระทรวงสาธารณสุข ว่าด้วยการชดใช้ค่าใช้จ่ายในการดำเนินการแทนของเจ้าพนักงานควบคุมโรคติดต่อ ในกรณีที่ผู้รับคำสั่งจากเจ้าพนักงานควบคุมโรคติดต่อละเลยไม่ดำเนินการตามคำสั่ง พ.ศ. …

ด้าน นพ.ธเรศ กรัษนัยรวิวงค์ รักษาราชการแทนอธิบดีกรมควบคุมโรค กล่าวว่า ขณะนี้มีการกำหนดให้คณะกรรมการโรคติดต่อจังหวัด/กทม. จัดทำแผนปฏิบัติควบคุมโรคโควิด 19 รองรับเป็นโรคติดต่อที่ต้องเฝ้าระวัง โดยให้มีการซักซ้อมแผนเพื่อรองรับสายพันธุ์ XBB คือ เข้มงวดผู้คนที่มาจากประเทศกลุ่มเสี่ยง

หากพบว่าไม่สบายมีอาการทางเดินหายใจผิดปกติ ให้มีการตรวจที่สนามบินฟรี และให้คำแนะนำมี Health Beware Card จะมีเบอร์ติดต่อหน่วยงานควบคุมโรค และแจ้งจังหวัดที่มีความเสี่ยง เช่น จังหวัดท่องเที่ยว จังหวัดชายแดน กับประเทศเพื่อนบ้านที่เราเห็นสถานการณ์ ให้มีการซักซ้อมแผนว่าตัวเลขเพิ่มขึ้นหรือไม่

ถ้าเพิ่มขึ้นจะทำอย่างไร แต่เท่าที่เราติดตามสถานการณ์ในประเทศเรายังไม่เพิ่มขึ้น และการฉีดวัคซีนครบช่วยลดความรุนแรงการป่วยหนักและเสียชีวิต ส่วนการยกเลิกระเบียบการเปรียบเทียบความผิด กรณีฝ่าฝืนหรือไม่ปฏิบัติตามมาตรา 34 (6) เป็นเรื่องเกี่ยวกับกรณีให้อำนาจจังหวัดในการออกคำสั่งเรื่องการสวมหน้ากากอนามัย เมื่อมีการยกเลิก พ.ร.ก.ฉุกเฉิน แต่ระเบียบนี้ยังค้างอยู่ จึงยกเลิก ซึ่งไม่ต้องเข้า ครม. เพียงแต่ รมว.สธ.ลงนามและรอประกาศในราชกิจจานุเบกษาได้เลย ใช้เวลาประมาณ 2-3 สัปดาห์

นพ.ธเรศ กล่าวว่า สำหรับร่างกฎหมายเกี่ยวกับ การชดเชยและชดใช้ความเสียหายมี 3 ฉบับ ซึ่งทั้งหมดไม่ได้มีผลย้อนหลังกรณีโควิด 19 ที่ผ่านไปแล้ว แต่ออกมาเพื่อรองรับโรคระบาด โรคติดต่ออันตราย โรคติดต่อที่ต้องเฝ้าระวัง ตาม พ.ร.บ.โรคติดต่อ พ.ศ. 2558

โดยในส่วนของการชดเชยความเสียหายจากการเฝ้าระวัง ป้องกัน และควบคุมโรคติดต่อ จะเป็นประชาชนทั่วไปที่รับความเสียหาย สามารถยื่นคำขอต่อ สสจ.หรือสำนักอนามัย กทม. ภายใน 90 วัน นับตั้งแต่รู้ความเสียหาย และรายงานคณะกรรมการโรคติดต่อจังหวัด/กทม.ภายใน 7 วัน ซึ่งจะพิจารณาให้เสร็จภายใน 30 วัน

หากค่าทดแทนไม่เกิน 1 แสนบาทจะเสนอกรมควบคุมโรคดำเนินการจ่าย หากเกิน 1 แสนบาทเสนอเรื่องไปยังคณะกรรมการโรคติดต่อชาติพิจารณาจ่าย รายการจ่ายค่าทดแทน มีทั้งค่าใช้จ่ายในการรักษาพยาบาล ค่าฟื้นฟูสมรรถภาพทางร่างกาย ค่าขาดประโยชน์ทำมาหาได้ ผู้เสียหายถึงแก่ความตาย ค่าเสียหายเกิดขึ้นกับทรัพย์สิน เป็นต้น ถ้าไม่มีรายการก้จะต้องตั้งคณะกรรมการขึ้นมาพิจารณา

ส่วนค่าชดเชยให้แก่เจ้าหน้าที่ จะคล้ายกับมาตรา 41 ของ สปสช. แต่ตรงนี้เป็นการออกกฎหมายมาโดยเฉพาะสำหรับโรคติดต่อ สำหรับกรณีเจ้าหน้าที่ติดเชื้อหรือเป็นโรคขณะปฏิบัติหน้าที่ ครอบคลุมทั้งสังกัดส่วนกลาง ภูมิภาค กทม. และส่วนท้องถิ่น โดยกรณีเสียชีวิต/ทุพพลภาพถาวร ไม่ต่ำกว่า 4 แสนบาท , สูญเสียอวัยวะ พิการ ได้รับอันตรายสาหัส บาดเจ็บรักษาเกิน 20 วันขึ้นไป ไม่ต่ำกว่า 2.4 แสนบาท แต่ไม่เกิน 4 แสนบาท และติดเชื้อและได้รับการรักษาตั้งแต่ 7 วัน แต่ไม่เกิน 20 วัน ได้รับค่าชดเชยไม่เกิน 1 แสนบาท ซึ่งจะใช้งบประมาณ/เงินนอกงบประมาณของกรมควบคุมโรค

ส่วนกรณีการชดใช้ เช่น กรณีเจ้าพนักงานควบคุมโรคติดต่อ ออกคำสั่งให้ผู้ใดดำเนินการ แล้วผู้นั้นละเลยไม่ดำเนินการในเวลาที่กำหนด เป็นเหตุให้เจ้าพนักงานควบคุมโรคติดต่อต้องดำเนินการแทนและมีค่าใช้จ่ายเกิดขึ้น ให้ผู้นั้นต้องรับผิดชอบค่าใช้จ่ายที่เกิดขึ้นตามจำนวนที่จ่ายจริง เช่น กรณีสั่งให้เอาซากสัตว์ไปทำลาย ให้ไปล้างตลาด ผู้รับผิดชอบคือเจ้าของสถานที่ไม่ยอมทำ แต่เจ้าหน้าที่รอไม่ได้เพราะคนอาจจะไปติดเชื้อ เจ้าหน้าที่จะทำให้ล้างตลาดฆ่าเชื้อให้ หรือเอาซากไปตรวจแทน ก็จะทำให้ไปเรียกค่าใช้จ่ายที่เจ้าหน้าที่ทำงานแทนเจ้าของตลาดได้ เป็นต้น

เราไม่ได้ออกมาเพื่อย้อนหลังโควิด ช่วงโควิดเราใช้กฎหมายอื่นที่เกี่ยวข้อง แต่เมื่อมีประสบการณ์ ก็เรียนรู้แตราการจ่ายมาออกกฎหมายโดยเฉพาะ บางอันเป็นระเบียบกระทรวงสาธารณสุข ถ้า รมว.สธ.ลงนามก็ประกาศราชกิจจานุเบกษา บางเรื่องเป็นกฎกระทรวงก็ใช้เวลานานเพราะต้องเข้า ครม.ด้วย แต่คิดว่าทั้งหมดน่าจะใช้เวลาไม่เกิน 1 ปี