นักวิชาการจี้กรมการแพทย์ ระงับแนวทางเวชปฏิบัติฉบับล่าสุด 5 มิ.ย.67 เหตุถอด “ฟ้าทะลายโจร” ออกจากแนวทางรักษา ทั้งที่มีประสิทธิภาพ พร้อมนำข้อมูลตีแผ่ต่อสาธารณะ ถึงสาเหตุถอดสมุนไพรไทยดังกล่าว ทั้งที่ช่วงโควิดเป็นสมุนไพรรักษาที่ดี ช่วยชีวิตผู้คนจำนวนมาก

จากกรณีวันที่ 16 ก.ค. 67 ที่กระทรวงสาธารณสุข(สธ.) นายปานเทพ พัวพงษ์พันธ์ คณบดีวิทยาลัยการแพทย์แผนตะวันออก มหาวิทยาลัยรังสิต ศ.นพ.ธีระวัฒน์ เหมะจุฑา ผู้เชี่ยวชาญทางอายุรกรรม และระบบประสาท ในฐานะที่ปรึกษาวิทยาลัยการแพทย์แผนตะวันออก และ น.ส.รสนา โตสิตระกูล อดีตสมาชิกวุฒิสภา เข้ายื่นหนังสือถึงนายสมศักดิ์ เทพสุทิน รัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข(สธ.) เพื่อยื่นข้อเสนอ 2 ข้อ คือ

1. ยื่นข้อเสนอใหม่ประกาศกระทรวงสาธารณสุขฉบับปรับปรุงแก้ไขเพิ่มเติมครั้งที่ 1 ให้กัญชาเป็นยาเสพติดแบบมีเงื่อนไข โดยขอให้ทบทวนฉบับคณะกรรมการควบคุมยาเสพติด

2. ยื่นหนังสือสอบถามรายงานการประชุมและการวิจัยอันเป็นสาเหตุของการถอดฟ้าทะลายโจรออกจากเวชปฏิบัติโรคโควิด-19 แต่ยังคงฟาวิพิราเวียร์อยู่ โดยมีนายกองตรี ธนกฤต จิตอารีรัตน์ ผู้ช่วยรัฐมนตรีประจำกระทรวงสาธารณสุขรับเรื่อง

สำหรับเรื่องการถอด “ฟ้าทะลายโจร” ออกจากคู่มือเวชปฏิบัตินั้น นายปานเทพ กล่าวว่า เรื่องฟ้าทะลายโจรถือเป็นเรื่องใหญ่ โดยวารสารการแพทย์แผนไทย และการแพทย์ทางเลือก ฉบับที่ 1 ม.ค. 2564 ตีพิมพ์ ว่า คนที่ไม่ใช้ฟ้าทะลายโจรมีภาวะปอดอักเสบ 14% ส่วนคนที่ใช้ฟ้าทะลายโจรสามารถลดภาวะปอดอักเสบได้เยอะ เหลือปอดอักเสบไม่ถึง 1% และกรมการแพทย์แผนไทยสรุปให้ยาฟ้าทะลายโจรสามรถลดภาวะปอดอักเสบได้ 94.3% ซึ่งตอนนั้นเป็นช่วงการระบาดของเชื้อเดลต้า คนไทยยังไม่ได้ฉีดวัคซีนป้องกันโรค ฟ้าทะลายโจรจึงเป็นยาที่ราคาถูก หาง่าย มีประสิทธิผลมหาศาล

อย่างไรก็ตาม กระทรวงสาธารณสุข โดยรัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข ประกาศเองเมื่อวันที่ 22 เม.ย. ถึงได้แจกจ่ายให้ประชาชน และรอดมาถึงทุกวันนี้ รวมถึงนายสมศักดิ์เองยังเป็นคนให้นำฟ้าทะลายโจรไปใช้ในเรือนนำ พร้อมกำชับว่าต้องสำรองให้เพียงพอ จนมีประกาศบัญชียาหลักแห่งชาติ วันที่ 4 มิ.ย.2567 สารสกัดฟ้าทะลายโจรใช้กับผู้ป้วยที่มีอาการน้อย เพื่อลดอาการรุนแรง แม้กระทั่งผงฟ้าทะลายโจรก็ใช้ได้ แต่ผูกขาดอยู่กับแพทย์แผนปัจจุบัน โดยเขียนชัดว่า ใช้ได้โดยผู้ประกอบวิชาชีพเวชกรรม ไม่มีคำว่าแพทย์แผนไทย แพทย์แผนไทยประยุกต์ แม้กระทั่งผง ที่ชาวบ้านหาได้เองก็ยังไม่ให้แพทย์แผนไทยจ่าย จนมีคนสงสัยว่า ทำอย่างนี้ทำไม

จากนั้นสมาคมโรคติดเชื้อ ทำคำเตือนว่า หากให้ฟาวิพิราเวียร์ในกลุ่มเดียวกับฟ้าทะลายโจร คือกลุ่มไม่มีอาการ หรืออาการน้อย จะทำให้เกิดเชื้อดื้อยาจนแก้ได้ยากในอนาคต นี่คือเรื่องใหญ่

“พอเปลี่ยนรัฐมนตรีเท่านั้นเวชปฏิบัติก็เปลี่ยนไป 18 เม.ย. 2566 แนวทางเวลปฏิบัติแนวทางการรักษาโรคติดเชื้อในโรงพยาบาล กรณีโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 19 ซึ่งฉบับนั้นฟ้าทะลายโจรยังอยู่ ไม่มีปัญหา ใช้ได้ทั้งผู้ใหญ่และเด็ก แพทย์ใช้ดุลยพินิจ ไม่มีปัญหา แต่ฉบับวันที่ 5 มิ.ย. 2567 ที่ผ่านมา แม้ว่ารพ.จะมีสต็อกฟ้าทะลายโจร และยังมีอยู่ในบัญชียาหลัก แต่แนวปฏิบัติไม่ระบุให้แพทย์แผนปัจจุบันจ่ายฟ้าทะลายโจรโดยฉบับนี้ มีการตัดฟ้าทะลายโจรออก ซึ่งเป็นยาราคาถูกที่สุด ไม่ต้องนำเข้าจากต่างประเทศ ส่วนยาอันดับหนึ่งในตารางการใช้คือเรมดิสซีเวียร์ ราคาเป็นหมื่นบาท ที่สำคัญคือ ฟาวิพราเวียร์อยู่ตอนท้าย ทั้งที่สมาคมโรคติดเชื้อทักท้วง ยังไม่นับโครงการHITAP ที่ควรจะเปลี่ยนยาฟาวิพิราเวียร์ เรื่องนี้ก็เป็นเรื่องสำคัญว่ามีใครอยู่เบื้องหลังด้วยหรือไม่ เพราะถ้าไม่มีฟ้าทะลายโจร ยาที่จ่ายให้คนไข้จะแพงขึ้น นำเข้าจากต่างประเทศ” นายปานเทพ กล่าว

ดังนั้น ตนจึงทำหนังสือร่วมกับ ศ.นพ.ธีระวัฒน์และน.ส.รสนา เพื่อเรียกร้อง 3 ข้อ คือ

1. ขอให้หยุด หรือระงับแนวเวชปฏิบัติของกรมการแพทย์ ภายใต้คณะกรรมการโควิด ฉบับ 5 มิถุนายน 2567 ข้อ เพราะข่าวจากงานสมุนไพรแห่งชาติ นักวิจัยมีการเปิดเผยว่า มีการเอางานวิจัยที่เตรียมไว้สำหรับช่วงเดลต้าไปใช้กับโอมิครอน ซึ่งงานวิจัยยังไม่สำบูรณ์ แต่เอาไปใช้ในการตัดฟ้าทะลายโจรออก หากเป็นเช่นนั้น แปลว่าต้องมีปัญหา จนนักวิจัยออกมาส่งเสียงเตือน และถ้าเป็นอย่างนั้น แปลว่า มีกระบวนการล็อคสเปคหรือไม่

2. ขอบันทึกถอดเทปรายงานการประชุม ถึงเหตุผลถอดฟ้าทะลายโจรออก แต่ยังคงฟาวิพิราเวียร์อยู่

3.ของานวิจัยเต็มฉบับที่อ้างว่า เป็นเหตุในการถอดฟ้าทะลายโจร เพราะนักวิจัยระบุว่า เป็นการอ้างที่ไม่ถูกต้อง

ด้าน ศ.นพ.ธีระวัฒน์ กล่าวว่า ทางวิทยาศาสตร์ชัดเจนในการใช้ฟ้าทะลายโจรในการรักษาและป้องกันตั้งแต่เริ่มต้นเมื่ออาการน้อย ข้อมูลเหล่านี้ถูกตีพิมพ์ในวารสารต่างประเทศ คณะแพทย์ประเทศไทยเองหลายฉบับด้วยกันโดย 3 ปีที่ผ่านมาจนถึง 2 สัปดาห์ที่ผ่านแล้ว ทั่วโลกตื่นเต้นกับฟ้าทะลายโจรมากเพราะไม่ได้ออกเวชปฏิบัติสหรับรักษาโควิดไม่ว่าจะมีการเปบี่นยแปลงสายพันธุ์อย่างไร รวมถึงยังสามารถออกฤทธิ์กับโรคติดเชื้ออื่นๆได้ เช่นไข้หวัดใหญ่ ไวรัส rsv มิหนำซ้ำประเทศจีนการใช้ฟ้าทะลายโจรตั้งแต่มีการระบาดของโรคซารส์ 20 ปีที่แล้ว และตอนนี้ก็ใช้สมุนไพรจีนที่มีตัวยาแบบเดียวไทย และขึ้นบัญชีเป็นตำกับยาทางการแพทย์ร่วมกับเวชปฏิบัติของแพทย์แผนปัจจุบัน ส่วนไทยเราถือว่ามีของดีอยู่แล้วมีต้นทุน มีการศึกษาฟ้าทะลายโจรเป็นยาอายุวัฒน์ ดูแลเกี่ยวกับโรคเรื่องเมตาบิลิก เบาหวาน ความดัน ไขมันในเลือดสูง และมีผลต่อสมองด้วย

น.ส.รสนา กล่าวว่า ช่วงโควิดระบาดมีการใช้ฟ้าทะลายโจรอย่างแพร่หลาย หมอแผนปัจจุบันก็ยังใช้ แต่มาถึงวันนี้ โควิดเริ่มจางลง กลายเป็นว่า ถอดฟ้าทะลายโจรจากการรักษาในเวชปฏิบัติ เข้าหลักคำพังเพย ว่า เสร็จนาฆ่าโคถึก เสร็จศึกฆ่า “ฟ้าทะลายโจร” ดังนั้น คณะกรรมการฯ ที่ออกหลักเกณฑ์เวชปฏิบัติเช่นนี้ต้องตอบคำถามประชาชน และขอให้นำเอกสาร ข้อมูลต่างๆ จากการประชุมพิจารณาการถอดฟ้าทะลายโจร โดยนำออกมาเปิดเผยเรื่องนี้ให้ชัดเจน