สปสช. เผยคณะอนุกรรมการพิจารณาวินิจฉัยคำร้องขอรับเงินช่วยเหลือเบื้องต้น ม.41 กทม. มีมติจ่ายเงิน ช่วยเหลือเบื้องต้นให้ญาติผู้ป่วยที่เสียชีวิตระหว่างรอผลแล็บ เพื่อส่งต่อการรักษา ระบุความเสียหายที่เกิดขึ้นเข้าเกณฑ์ได้รับเงินช่วยเหลือ พร้อมแจงหลักการ ม.41 เป็นความเสียหายที่ไม่ใช่พยาธิสภาพของโรคหรือเหตุแทรกซ้อนของโรค เงินช่วยเหลือเบื้องต้นไม่ใช่เงินชดเชย มีเพื่อบรรเทาความเดือดร้อนลดความขัดแย้ง และไม่พิสูจน์ถูกผิด

นายประเทือง เผ่าดิษฐ์ ผู้ช่วยเลขาธิการสำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ (สปสช.)กล่าวถึงกรณีสายด่วน สปสช. 1330 ได้รับเรื่องร้องเรียนจากประชาชน เมื่อวันที่ 29 เมษายน 2568 กรณีผู้ป่วยใช้สิทธิหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ (บัตรทอง 30 บาท) เข้ารับบริการรักษาพยาบาลที่หน่วยบริการ และต่อมาได้เสียชีวิตลง ซึ่งยังไม่ได้มีการสรุปสาเหตุอย่างแน่ชัดว่าเป็นเพราะความล่าช้าในการเข้ารับการรักษาหรือระบบการส่งตัว หรือสาเหตุอื่นใด

เบื้องต้น สปสช. ลงพื้นที่ตรวจสอบทันที ณ หน่วยบริการตามสิทธิที่เข้ารับการรักษา หลังจากนั้น ศูนย์คุ้มครองสิทธิบัตรทอง โซนธนบุรีเหนือ เขตบางกอกน้อย และศูนย์คุ้มครองสิทธิบัตรทอง โซนธนบุรีใต้ เขตธนบุรี ซึ่งเป็นเครือข่ายประชาชนได้เข้าไปพูดคุยกับญาติและชี้แจงแนวทางการให้ความช่วยเหลือเบื้องต้น ตามมาตรา 41 แห่ง พ.ร.บ.หลักประกันสุขภาพแห่งชาติ พ.ศ. 2545 เมื่อวันที่ 1 พฤษภาคม 2568 ที่ผ่านมา โดยมาตรา 41 ระบุไว้ว่า ถ้าผู้รับบริการได้รับความเสียหายที่เกิดขึ้นจากการรักษาพยาบาลของหน่วยบริการ สามารถขอรับเงินช่วยเหลือเบื้องต้นได้ โดยไม่ต้องพิสูจน์ถูกผิด

ผู้ช่วยเลขาธิการ สปสช. กล่าวต่อว่า หลังจากนั้นทางญาติของผู้เสียชีวิตได้ยื่นเรื่องเพื่อขอรับเงินช่วยเหลือเบื้องต้นเมื่อวันที่ 2 พฤษภาคม 2568 และเข้าสู่การพิจารณาของคณะอนุกรรมการพิจารณาวินิจฉัยคำร้องขอรับเงินช่วยเหลือเบื้องต้น (มาตรา 41) กรุงเทพมหานคร เมื่อวันที่ 6 พฤษภาคม 2568 ที่ผ่านมา ผลการพิจารณามีความเห็นว่าความเสียหายที่เกิดขึ้น เข้าเกณฑ์การจ่ายเงินช่วยเหลือเบื้องต้น ตามมาตรา 41 ข้อ 6 (1) เป็นจำนวนเงิน 360,000 บาท เพิ่มเศรษฐานะ 10% ของอัตราสูงสุดตามประเภท คิดเป็นเงิน 40,000 บาท รวมเป็นเงินช่วยเหลือเบื้องต้น 400,000 บาท และได้โอนให้กับมารดาของผู้เสียชีวิตแล้ว

ทั้งนี้ หลักการ การช่วยเหลือเบื้องต้นของผู้มีสิทธิบัตรทอง คือ หากใช้สิทธิบัตรทอง แล้วได้รับความเสียหายจากการรักษาพยาบาล ที่ไม่ใช่พยาธิสภาพของโรคหรือเหตุแทรกซ้อนของโรค สามารถยื่นคำร้องเพื่อพิจารณาขอรับเงิน ตามมาตรา 41 แห่ง พ.ร.บ.หลักประกันสุขภาพแห่งชาติ พ.ศ.2545 คือ เป็นความเสียหายจากการรักษาพยาบาล เงินช่วยเหลือเบื้องต้นไม่ใช่เงินชดเชย มีเพื่อบรรเทาความเดือดร้อน ลดความขัดแย้ง และไม่พิสูจน์ถูกผิด โดยผู้ที่ได้รับความเสียหายหรือทายาทหรือผู้อุปการะหรือหน่วยบริการที่ให้บริการต้องยื่นคำร้องภายใน 2 ปี นับตั้งแต่วันที่ทราบความเสียหาย ประเภทและอัตราการช่วยเหลือเบื้องต้น ได้แก่ ประเภทที่ 1 เสียชีวิต/ทุพพลภาพถาวร 240,000-400,000 บาท ประเภทที่ 2 พิการหรือสูญเสียอวัยวะ 100,000-240,000 บาท ประเภทที่ 3 บาดเจ็บหรือเจ็บป่วยต่อเนื่อง ไม่เกิน 100,000 บาท