สำเร็จเกินคาด “เบาหวานหายได้ด้วยพลังชุมชน” จ.นครพนม หนึ่งในต้นแบบระบบสุขภาพรากฐาน หวังลดค่าใช้จ่ายรักษาพยาบาล ประชาชนสามารถลดการกินยาได้

เมื่อวันที่ 7 ก.ค. 68 ที่ วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี มหาวิทยาลัยนครพนม จ.นครพนม สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) นำคณะสื่อมวลชนสัญจรลงพื้นที่ศึกษาดูงานภายใต้แผน 13 ด้านการขับเคลื่อนสุขภาวะชุมชน และเยี่ยมชมการทำงานของภาคีเครือข่ายสุขภาวะภาคอีสานภายใต้โครงการสานสุขไทอีสาน โดยมี ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.เบญจยามาศ พิลายนต์ ผู้ประสานงานการพัฒนาระบบสาธารณสุขมูฐาน นพ.กิตติเชษฐ์ ธีรกุลพงศ์เวช ผู้อำนวยการโรงพยาบาลโพนสวรรค์ จ.นครพนม ลงพื้นที่ด้วย

นพ.กิตติเชษฐ์ ธีรกุลพงศ์เวช ผู้อำนวยการโรงพยาบาลโพนสวรรค์ กล่าวว่า ปัจจุบันเรื่องโรค NCDs เป็นนโยบายหลักของกระทรวงสาธารณสุขที่ต้องการให้ประชาชนตระถึงการดูแลสุขภาพมากขึ้น โดยอาจเริ่มโครงการ “นครพนมโมเดล” ต้นแบบระบบสุขภาพจากฐานราก สู่เป้าหมายเบาหวานหายได้ ด้วยพลัง อสม.และชุมชนซึ่งโรงพยาบาลโพนสวรรค์ นำร่องโดยได้รับสนับสนุนจากทาง สสส.โดยเรามีการกำหนดกลุ่มตัวอย่างทั้งหมด 60 คนในกลุ่มผู้ป่วยเบาหวาน และกลุ่มเสี่ยงอีก 50 คน ตอนนี้ดำเนินการอยู่ในสัปดาห์ที่หกและสัปดาห์ที่เจ็ด ยังไม่สิ้นสุดโครงการ

แต่ปัจจุบันผลลัพธ์เบื้องต้นพบว่า ผู้ป่วยมีระดับน้ำตาลในเลือดลดลง และมวลร่างกาย และไขมันที่ลดลง โดยทั้งนี้ได้มีการออกกำลังกายควบคู่กันด้วย จึงทำให้กล้ามเนื้อเพิ่มขึ้น และสิ่งสำคัญคือโครงการนี้ทำให้ประชาชนรับรู้และตระหนักดูแลสุขภาพได้มากขึ้น อาทิ ผู้นำหมู่บ้านที่ยังไม่ได้เป็นเบาหวานแต่เมื่อมาร่วมโครงการก็ทำให้มีสุขภาพดีมากขึ้น

อีกทั้งกิจกรรมเหล่านี้ ทางโรงพยาบาลได้เข้าไปทำในชุมชน จะทำให้มีการตระหนักในเรื่องสุภาพมากขึ้น แม้กระทั่ง อสม.ก็มีความตระหนักที่จะดูแลแลสุภาพมากยิ่งขึ้น ซึ่งถือว่าเป็นโครงการที่ดีที่เกิดขึ้น ทางสสส.ได้ร่วมกับจังหวัดนครพนม เพราะมองว่าโมเดลตัวนี้สามารถจะนำขยายผลในทั่วทุกอำเภอของจังหวัดนครพนม เพื่อลดโรคเอ็นซีดีและลดการใช้จ่าย และประชาชนสามารถลดการกินยาได้ รวมถึงลดค่าใช้จ่ายในเรื่องรักษาพยาบาลได้ด้วย คาดหวังว่าจะเป็นโครงการที่ยั่งยืนต่อไปได้ในอนาคต

ด้านผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.เบญจยามาศ พิลายนต์ ผู้ประสานงานการพัฒนาระบบสาธารณสุขมูฐาน กล่าวว่า เมื่อปี 2566 ได้มีการจัด “กิจกรรมสร้างการเรียนรู้ศูนย์ไทแสกสุขภาพดีป้องกันและควบคุมโรคเบาหวาน ครั้งที่ 1 จังหวัดนครพนม” เป็นกิจกรรมภายใต้โครงการ “ทดสอบระบบบริการสร้างเสริมสุขภาพเขตเมือง : กรณีควบคุมโรคเบาหวานด้วยชีวิตวิถีใหม่และการแพทย์วิถีใหม่ในสถานการณ์โรคโควิด-19 ที่กำลังผันเป็นโรคประจำถิ่น” ซึ่งเป็นการดำเนินงานร่วมกัน ระหว่างมหาวิทยาลัยนครพนม กับ มูลนิธิสถาบันวิจัยและพัฒนานโยบาย

โดยได้รับการสนับสนุนจากสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ และเครือข่ายด้านสุขภาพท้องถิ่น ซึ่งประกอบด้วย องค์การบริหารส่วนจังหวัดนครพนม สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดนครพนม และโรงพยาบาลนครพนม เพื่อให้ความรู้ที่จำเป็นสำหรับวางแผนการดูแลตนเองในกลุ่มเสี่ยงเบาหวาน ให้กลุ่มเสี่ยงวางแผนการดูแลตนเองรายบุคคลเพื่อลดอัตราการเกิดผู้ป่วยรายใหม่

จ.นครพนม มีการทำงานขับเคลื่อนผ่านโครงการเชื่อมประสานภาคีเครือข่ายสุขภาวะภาคอีสาน ‘สานสุขไทอีสาน’ มุ่งพัฒนาระบบกลไกสนับสนุน เพื่อสร้างพื้นที่ให้เกิดการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ ตลอดจนสนับสนุนการยกระดับงานสร้างเสริมสุขภาพของภาคีสุขภาวะ ที่เกิดจากกระบวนการมีส่วนร่วม ทั้ง ผู้นำผู้ใหญ่บ้าน เจ้าหน้าที่ รพ.สต. อสม. โดยมีบทบาทสำคัญในการประสานและส่งเสริมให้เกิดการทำงานร่วมกันของภาคีและเครือข่าย กระตุ้นให้เกิดการยกระดับการทำงานแบบมีเป้าหมายร่วม รวมถึงสนับสนุนกิจกรรม และพัฒนาเครื่องมือต่างๆ เพื่อเสริมสร้างความเข้มแข็ง