กรมการแพทย์แผนไทยฯ แจง “หมอพื้นบ้าน” ต้องขึ้นทะเบียนตามกฎหมาย กำหนด 5 คุณสมบัติหลัก จัดทำทะเบียนแล้วกว่า 4.8 หมื่นคน ตรวจสอบผ่านตามเกณฑ์แล้ว 2.8 พันคน แบ่งเป็น 6 สาขาชำนาญ ระวังผู้แอบอ้าง อาจก่ออันตราย ทำเสียโอกาสการรักษา

ยังคงเป็นประเด็กที่ถูกตั้งคำถามถึงมาตรฐานการรักษา ไม่ว่าจะเป็นหมอนวด หมอพื้นบ้าน ถึงการรับรองคุณภาพ เนื่องจากที่ผ่านมามักมีประเด็กผู้ป่วยและเสียชีวิตที่มักเชื่อมโยงกับการนวด แม้สุดท้ายผลการตรวจสอบทางการแพทย์ออกมาว่าไม่เกี่ยวข้อง แต่ก็ยังสร้างความวิตกได้ไม่มากก็น้อย..

เกี่ยวกับเรื่องนี้ นพ.สมฤกษ์ จึงสมาน อธิบดีกรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก ให้ความรู้ถึง “หมอพื้นบ้าน” ว่า แท้จริงเป็นอย่างไร

หมอพื้นบ้าน หมายถึง บุคคลที่มีความรู้ความสามารถในการส่งเสริมและดูแลสุขภาพของประชาชนในท้องถิ่นด้วยภูมิปัญญาการแพทย์แผนไทยตามวัฒนธรรม ของชุมชนที่สืบทอดกันมานานไม่น้อยกว่า 10 ปี และเป็นที่นิยมยกย่องจากชุมชน ไม่มีการเรียกร้องค่ารักษา อย่างไรก็ตาม ตามระเบียบกระทรวงสาธารณสุข ว่าด้วยการรับรองหมอพื้นบ้าน พ.ศ.2562 บุคคลที่ถูกเสนอเป็นหมอพื้นบ้านต้องมีคุณสมบัติ ดังนี้

1) มีอายุไม่น้อยกว่าสามสิบห้าปีบริบูรณ์

2) มีภูมิลำเนา ในพื้นที่ที่ได้รับการเสนอชื่อเป็นระยะเวลาไม่น้อยกว่าสิบปี

3)เป็นผู้ที่มีความรู้ความสามารถในการส่งเสริมและดูแลสุขภาพประชาชนในท้องถิ่นด้วยภูมิปัญญาการแพทย์แผนไทย ตามวัฒนธรรมของชุมชนที่สืบทอดกันมานานไม่น้อยกว่าสิบปี และเป็นที่นิยมยกย่องจากชุมชน

4) ไม่เป็นบุคคลวิกลจริต จิตฟั่นเฟือนไม่สมประกอบ หรือ เป็นโรคที่คณะกรรมการหมอพื้นบ้านประกาศกำหนด

5) ไม่เคยต้องโทษจำคุก โดยคำพิพากษาถึงสิ้นสุดในคดีที่คณะกรรมการหมอพื้นบ้านเห็นว่า จะนำมาซึ่งความเสื่อมเสียเกียรติศักดิ์แห่งวิชาชีพการแพทย์แผนไทย

บุคคลที่จะสามารถขอหนังสือรับรองการเป็นหมอพื้นบ้าน ต้องเป็นผู้ที่ได้รับการเสนอชื่อจากคณะกรรมการหมู่บ้านหรือองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ส่งมายังสำนักงานสาธารณสุขจังหวัดนั้นๆ เพื่อพิจารณารับรองการเป็นหมอพื้นบ้าน ส่วนเขตกรุงเทพมหานคร ให้สำนักงานเขตชุมชนนั้น ๆ เสนอชื่อเพื่อพิจารณารับรองการเป็นหมอพื้นบ้านได้ที่คณะกรรมการรับรองการเป็นหมอพื้นบ้านกรุงเทพมหานครหรือกรมการแพทย์แผนไทย และการแพทย์ทางเลือก กระทรวงสาธารณสุขได้ในเวลาราชการหรือติดต่อโดยตรงที่ กองคุ้มครองและส่งเสริมภูมิปัญญาการแพทย์แผนไทยและแพทย์พื้นบ้านไทย กรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก 0 2149 5693

ผ่านการรับรองกว่า 2.8 พันคน 6 ประเภท
ปัจจุบัน กรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก ร่วมกับ สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดจัดทำทะเบียนข้อมูล พบว่า มีหมอพื้นบ้านที่ได้รับการสำรวจ รวบรวม และ จัดทำทะเบียนตามกฎหมายว่าด้วยการคุ้มครองและส่งเสริมภูมิปัญญาการแพทย์แผนไทย 48,036 ราย และคัดกรองตรวจสอบความรู้คุณสมบัติผ่านตามเกณฑ์ได้รับการรับรองเป็น หมอพื้นบ้าน ตามระเบียบ กระทรวงสาธารณสุขว่าด้วยการรับรองหมอพื้นบ้าน พ.ศ.2562 จำนวน 2,887 คน จำแนกเป็นสาขาความชำนาญ 6 ประเภท เช่น หมอนวดพื้นบ้าน หมอยาสมุนไพร หมอรักษากระดูกหัก หมอตำแย หมอพิธีกรรม และหมอรักพิษ สัตว์ กัด ต่อย เป็นต้น

“หมอเหล่านี้ มีองค์ความรู้แต่เนื่องจากอายุที่มากขึ้นและบางท่านไม่ได้ถ่ายทอดวิชาความรู้ หรือไม่มีผู้สืบทอดความรู้ ทางกรมการแพทย์แผนไทย และการแพทย์ทางเลือกจึงดำเนินการถอดองค์ความรู้รวมถึงบันทึกองค์ความรู้ภูมิปัญญาหมอพื้นบ้านทั่วประเทศเพื่อไม่ให้องค์ความรู้ สูญหายและอนาคตจะได้สามารถนำไปใช้ประโยชน์ได้” อธิบดีกรมฯกล่าว

นพ.สมฤกษ์ กล่าวทิ้งท้ายว่า การรักษาของบุคคลที่อ้างความเป็นหมอพื้นบ้าน และนำกรรมวิธีมาประยุกต์ใช้ เพื่อการรักษา นอกจากก่อให้เกิดอันตรายต่อผู้ป่วยแล้ว ยังอาจทำให้ผู้ป่วยเสียโอกาสในการรักษาด้วย การจะเข้ารับการรักษาโรค จึงต้องคำนึงถึงความปลอดภัย ทั้งด้านสถานที่ และความน่าเชื่อถือในองค์ความรู้ ดังนั้น เพื่อให้สอดคล้องกับสถานการณ์ปัจจุบัน จึงยกระดับความเชี่ยวชาญให้มีมาตรฐานเพื่อสร้างความเชื่อมั่น และคำนึงถึงการคุ้มครองผู้บริโภคโดยนำข้อมูลทางวิทยาศาสตร์มาใช้ร่วมกับการรักษาต่อไป