ข่าว – หน้า 258

รพ.เอกชนเตรียมให้บริการวัคซีน “โมเดอร์นา” 2 โดสประมาณ 3,000 บาท

โควิดในไทย “5 พฤษภาคม 64” ติดเชื้อรายใหม่ 2,112 ราย

ลุ้นประชุม ครม.วันนี้ เคาะเยียวยาโควิดรอบใหม่ ลดค่าน้ำค่าไฟ-ขยายคนละครึ่ง-เราชนะ

โควิดในไทย “4 พฤษภาคม 64” ติดเชื้อรายใหม่ 1,763 ราย

สธ. ยังไม่ฟันธงล็อกดาวน์คลองเตย ผู้ว่าฯ กทม. ยันทำแบบสมุทรสาครไม่ได้

โควิดในไทย “3 พฤษภาคม 64” ติดเชื้อรายใหม่ 2,041 ราย

สหรัฐฯ สั่งห้ามเที่ยวบินจากอินเดียเข้าประเทศ เริ่ม 4 พ.ค. นี้

โควิดในไทย “2 พฤษภาคม 64” ติดเชื้อรายใหม่ 1,940 ราย

อีกแล้ว! ชายขายพวงมาลัยติดโควิด-19 ปกปิดข้อมูล ทำรพ.ศรีประจันต์ต้องปิดแผนกผู้ป่วยใน-กักตัวแพทย์

โควิดในไทย “1 พฤษภาคม 64” ติดเชื้อรายใหม่ 1,891 ราย

ข่าวสุขภาพ

ศูนย์จีโนม รามาฯ ส่งหนังสือถึงสปสช.ค้านให้กรมวิทย์ หน่วยงานเดียวตรวจ NIPT

ศูนย์จีโนม รามาฯ ส่งหนังสือถึงสปสช.ค้านให้กรมวิทย์ เป็นหน่วยงานเดียวตรวจ NIPT อาจกระทบการเข้าถึงบริการปชช.

เมื่อวันที่ 14 มี.ค. 68 ที่ผ่านมา ศ.เกียรติคุณ วสันต์ จันทราทิตย์ ศูนย์จีโนมทางการแพทย์ โรงพยาบาลรามาธิบดี ได้เผยแพร่หนังสือ ถึงสำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ (สปสช.) ผ่านเพจเฟซบุ๊ก ศูนย์จีโนมฯ เรื่อง การทบทวนร่างประกาศเรื่องการจ่ายค่าใช้จ่ายเพื่อบริการสาธารณสุข กรณีบริการสร้างเสริมสุขภาพและป้องกันโรคสำหรับบริการพื้นฐาน (การตรวจ NIPT)

โดยข้อความระบุว่า เรียน เลขาธิการสำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ ตามที่สำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ (สปสช.) ได้จัดทำร่างประกาศเรื่องการจ่ายค่าใช้จ่ายเพื่อบริการสาธารณสุข กรณีบริการสร้างเสริมสุขภาพและป้องกันโรคสำหรับบริการพื้นฐาน โดยมีแผนการมอบหมายให้กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข เป็นเพียงหน่วยงานเดียวในการดำเนินการตรวจ Non-Invasive Prenatal Test (NIPT) ทั่วประเทศ จำนวน 220,000 คนต่อปี

ซึ่งได้มีการเผยแพร่เพื่อรับฟังความคิดเห็นผ่านทางเว็บไซต์ ของ สปสช. ที่ https://law.go.th/ProjectTimeline?projectId=MzkwMURHQV9MQVdfRlJPTlRFTkQ= นั้น

ศูนย์จีโนมทางการแพทย์ โรงพยาบาลรามาธิบดี ขอแสดงความคิดเห็นคัดค้านต่อแนวทางดังกล่าว เนื่องจากการดำเนินการในลักษณะนี้จะก่อให้เกิดผลกระทบทางลบอย่างร้ายแรงต่อระบบสาธารณสุขและประชาชนผู้รับบริการ ดังประเด็นต่อไปนี้

1. ผลกระทบต่อการเข้าถึงบริการของประชาชน
การรวมศูนย์การให้บริการไว้ที่หน่วยงานเดียวจะส่งผลให้ประชาชน โดยเฉพาะหญิงตั้งครรภ์ในภูมิภาคห่างไกลประสบความยากลำบากในการเข้าถึงบริการ ทั้งในแง่ของ:
• ระยะเวลาที่ยาวนานในการขนส่งตัวอย่างจากพื้นที่ห่างไกลมายังศูนย์กลางเพียงแห่งเดียวจะเพิ่มความเสี่ยงต่อการเสื่อมสภาพของตัวอย่างเลือด ซึ่งอาจส่งผลให้ผลการตรวจมีความแม่นยำลดลง
• ความเปราะบางของระบบ: หากเกิดปัญหาใดๆ ที่ศูนย์กลาง เช่น การขัดข้องของเครื่องมือ การขาดแคลนบุคลากร หรือภัยพิบัติ จะส่งผลกระทบต่อระบบการตรวจทั้งประเทศ โดยไม่มีทางเลือกสำรอง
• ความล่าช้าในการรายงานผล อันเนื่องมาจากปริมาณตัวอย่างจำนวนมากที่ต้องวิเคราะห์ในเวลาจำกัด
• การขาดการกระจายจุดให้บริการและให้คำปรึกษาในพื้นที่ ทำให้ประชาชนต้องเดินทางไกลเพื่อใช้บริการ

2. ความเสี่ยงต่อสุขภาพมารดาและทารกจากความล่าช้าในการวินิจฉัย
การรวมศูนย์ที่หน่วยงานเดียวซึ่งต้องรับผิดชอบการตรวจวิเคราะห์ถึง 220,000 รายต่อปี หรือประมาณ 600 รายต่อวัน จะก่อให้เกิด:
• ความล่าช้าในการวิเคราะห์และรายงานผลอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ ระยะเวลาดำเนินการ (TAT) ในแต่ละตัวอย่างส่งตรวจโดยเฉลี่ยประมาณ 5-10 วัน เนื่องจากกระบวนการมีขั้นตอนที่ซับซ้อน
• การเสียโอกาสในการวินิจฉัยและตัดสินใจทางการแพทย์ในระยะเวลาที่เหมาะสม
• ความเสี่ยงในการเกิดข้อผิดพลาดจากการปฏิบัติงานที่เร่งรีบเพื่อให้ทันปริมาณงานที่มาก

3. การสูญเสียทรัพยากรและงบประมาณของรัฐอย่างไม่เกิดประโยชน์สูงสุด
การผูกขาดการให้บริการไว้ที่หน่วยงานเดียวเป็นการสร้างระบบที่ขาดการแข่งขัน (Monopoly) ซึ่งจะส่งผลต่อประสิทธิภาพการใช้งบประมาณของรัฐ ดังนี้:
• ขาดแรงจูงใจในการพัฒนาประสิทธิภาพและลดต้นทุนการให้บริการ
• ลดโอกาสในการประหยัดงบประมาณจากกลไกการแข่งขันอย่างเสรีและเป็นธรรม
• ไม่สอดคล้องกับหลักธรรมาภิบาลในการบริหารจัดการภาครัฐ โดยเฉพาะในด้านความคุ้มค่า

4. การละเมิดหลักการพัฒนาระบบสาธารณสุขอย่างยั่งยืน
การผูกขาดการให้บริการจะนำไปสู่:
• การสูญเสียองค์ความรู้และประสบการณ์ที่มีอยู่แล้วในสถาบันการแพทย์อื่นๆ ทั้งภาครัฐและเอกชนที่ได้ดำเนินการตรวจ NIPT มากว่า 10 ปี
• การลดทอนศักยภาพของระบบสาธารณสุขในภาพรวม จากการไม่ใช้ประโยชน์จากทรัพยากรและความเชี่ยวชาญที่มีอยู่ทั่วประเทศ
• การขัดขวางการพัฒนานวัตกรรมและเทคโนโลยีในวงการแพทย์ของประเทศ

5. การสร้างความไม่เป็นธรรมในระบบสาธารณสุข
การดำเนินการดังกล่าวก่อให้เกิด:
• ความไม่เสมอภาคในการเข้าถึงบริการระหว่างผู้ที่อยู่ในเขตเมืองและชนบท
• การเลือกปฏิบัติต่อหน่วยงานเดียว โดยไม่เปิดโอกาสให้หน่วยอื่นมีส่วนร่วมอย่างเท่าเทียม
• การสร้างความเหลื่อมล้ำในระบบบริการสาธารณสุขซึ่งขัดต่อหลักการพื้นฐานของระบบหลักประกันสุขภาพถ้วนหน้า

6. ผลกระทบจากการเอื้อประโยชน์ให้เฉพาะบางหน่วยงานและบริษัท
• การมอบหมายให้หน่วยงานเดียวดำเนินการอาจนำไปสู่การเอื้อประโยชน์ให้กับบริษัทและหน่วยงานบางกลุ่มที่มีความสัมพันธ์หรือข้อตกลงพิเศษกับหน่วยงานดังกล่าว โดยปิดกั้นโอกาสการแข่งขันอย่างเสรีและเป็นธรรม ซึ่งอาจเข้าข่ายการขัดต่อหลักธรรมาภิบาลในการจัดซื้อจัดจ้างภาครัฐ
• การกระจายระบบการตรวจ NIPT ไปยังหน่วยงานที่มีศักยภาพทั่วประเทศจึงเป็นแนวทางที่จะช่วยลดผลกระทบเหล่านี้ และตอบสนองความต้องการด้านสุขภาพของประชาชนได้อย่างมีประสิทธิภาพมากกว่า

7. การขัดแย้งกับแนวทางการดำเนินงานที่ผ่านมาของสำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ
ในปีงบประมาณ 2564 สำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ (สปสช.) ได้ประกาศให้สิทธิประโยชน์ “บริการตรวจคัดกรองเพื่อค้นหาการกลายพันธุ์ของยีนโรคมะเร็งเต้านม BRCA1/BRCA2” ในระบบหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ สำหรับประชาชนไทยอายุตั้งแต่ 18 ปีขึ้นไปที่เป็นผู้ป่วยมะเร็งเต้านมที่มีความเสี่ยงสูง และญาติสายตรงที่มีประวัติครอบครัวตรวจพบยีนกลายพันธุ์ โดยในกรณีดังกล่าว สำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติได้ดำเนินการตามหลักการบริหารกิจการบ้านเมืองที่ดี ด้วยการเปิดโอกาสให้หน่วยตรวจบริการทั้งภาครัฐและภาคเอกชนที่มีศักยภาพสามารถเข้าร่วมดำเนินการให้บริการแก่ประชาชนทั่วประเทศอย่างเป็นธรรมและเท่าเทียม

อย่างไรก็ตาม ในกรณีของการตรวจคัดกรอง Non-Invasive Prenatal Test (NIPT) ปี 2568 ซึ่งเป็นบริการทางการแพทย์ที่มีความสำคัญไม่ยิ่งหย่อนไปกว่ากัน สำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติกลับมีแนวทางการดำเนินการที่แตกต่างออกไปโดยสิ้นเชิง ด้วยการมอบหมายให้เพียงหน่วยงานเดียวเป็นผู้ดำเนินการทั้งหมด การกระทำดังกล่าวมิได้สอดคล้องกับหลักธรรมาภิบาลและความโปร่งใสที่สำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติได้ยึดถือและปฏิบัติมาในอดีต

การเปลี่ยนแปลงแนวทางดังกล่าวโดยปราศจากเหตุผลที่ชัดเจนและเป็นที่ประจักษ์ อาจก่อให้เกิดข้อสงสัยต่อกระบวนการพิจารณาและตัดสินใจในการบริหารงาน ซึ่งเป็นเรื่องที่มีความสำคัญอย่างยิ่งต่อความน่าเชื่อถือและความเชื่อมั่นของสาธารณชนที่มีต่อการดำเนินงานของหน่วยงานภาครัฐ

ข้อเสนอแนะเพื่อประโยชน์สูงสุดของประชาชน
ศูนย์จีโนมทางการแพทย์ โรงพยาบาลรามาธิบดี จึงขอเสนอให้สำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติพิจารณา

1. ทบทวนและยกเลิกแนวทางการมอบหมายให้กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์เป็นเพียงหน่วยงานเดียวในการดำเนินการตรวจ NIPT
2. เปิดโอกาสให้หน่วยงานทั้งภาครัฐและเอกชนที่มีศักยภาพและความพร้อมเข้าร่วมให้บริการ โดยกำหนดมาตรฐานที่ชัดเจนและเป็นธรรม
3. สร้างระบบการกระจายจุดรับตัวอย่างและให้คำปรึกษาในระดับภูมิภาคและท้องถิ่น เพื่อให้ประชาชนเข้าถึงบริการได้อย่างทั่วถึง
4. จัดให้มีกลไกการกำกับดูแลคุณภาพและราคาที่โปร่งใส เพื่อประกันว่าประชาชนจะได้รับบริการที่มีคุณภาพในราคาที่เหมาะสม
5. ยึดถือแนวทางการดำเนินงานที่เคยปฏิบัติมาแล้วในกรณีการตรวจ BRCA1/BRCA2 เป็นต้นแบบในการดำเนินการตรวจ NIPT เพื่อความสอดคล้องและต่อเนื่องในนโยบายสาธารณสุข

การดำเนินการตามข้อเสนอแนะดังกล่าวจะช่วยส่งเสริมการแข่งขันอย่างเป็นธรรม ลดต้นทุนค่าใช้จ่าย พัฒนาคุณภาพบริการ และสร้างความยั่งยืนให้กับระบบสาธารณสุขของประเทศในระยะยาว
“หมอสมศักดิ์” เผยอังกฤษยกเลิก NHS ต้นแบบสปสช.ไทย สะท้อนอะไรบ้าง
ระบบแพทย์ฉุกเฉินท้องถิ่น พบปัญหาขาดแคลนงบฯ-บุคลากร รอดันแผนกระจายอำนาจฯ เข้าครม.